Evlerde yemek hazırlığı sırasında yapılan küçük hijyen hataları, uzmanlara göre Türkiye’de artan gıda zehirlenmesi vakalarının en görünmez sebeplerinden biri. Özellikle çiğ etle temas eden yüzeylerin yanlış kullanımı, sağlıklı bir öğünü beklenmedik bir riske dönüştürebiliyor.
Çapraz bulaşmayı başlatan küçük ama kritik hata
Sebze, ekmek veya hazır gıdaların doğrandığı alanın çiğ et için de kullanılması, gıda güvenliğini en çok tehlikeye atan alışkanlıklardan biri. Sağlık Bakanlığı, bu davranışın Salmonella ve Campylobacter gibi bakterilerin bulaşma ihtimalini birkaç kat artırdığını belirtiyor.
Riskin büyük kısmı çok basit adımlarla önlenebiliyor:
- Et ve sebzeler için ayrı kesme tahtası kullanmak
- Çiğ ete dokunduktan sonra elleri en az 20 saniye sabunla yıkamak
- Aynı mutfak havlusunu et ve bulaşık için tekrar tekrar kullanmamak
Baharat kavanozları mutfaktaki gizli taşıyıcı
Pek çok evde neredeyse otomatik yapılan bir hareket var: Çiğ etle temas eden ellerle baharat kavanozlarını açıp kapatmak. Yapılan incelemeler, baharat kaplarının kayda değer bir bölümünde bakteri izlerine rastlandığını gösteriyor. Bu nedenle uzmanlar, baharat eklerken şu yöntemleri öneriyor:
- Temiz bir kaşık veya ayrı bir küçük kase kullanmak
- Kavanozlara çıplak elle dokunmaktan kaçınmak
Bu küçük değişiklik, mutfak yüzeylerinde haftalarca canlı kalabilen bakterilerin yayılmasını büyük ölçüde engelliyor.
Pişirme sıcaklığı çoğu evde tutturulamıyor
Bir diğer yaygın yanlış ise “iyi pişmiş görünen etin güvenli olduğu” düşüncesi. Oysa bakterilerin tamamen yok olabilmesi için etin iç sıcaklığının en az 70°C olması gerekiyor. Kalabalık tavalar, mangal ızgaraları ve acele pişirme yöntemleri bu sıcaklığın çoğu zaman atlanmasına neden oluyor.
Bu nedenle son yıllarda mutfak termometreleri Türkiye’de daha çok tercih edilir hale geldi.
Buzdolabında yapılan saklama hatası
Çiğ etin yanlış konumda saklanması da bulaşmanın bir diğer kaynağı. Uzmanlara göre güvenli depolama için ideal yöntem şu şekilde:
- Çiğ eti alt rafta ve sızdırmaz biçimde tutmak
- Hazır gıdalarla temas ettirmemek
- Satın alınan eti iki gün içinde tüketmek veya hemen dondurmak
Yanlış saklama, bakterilerin hızlı çoğaldığı ortamların oluşmasına neden olabiliyor.
Sorun etin kendisi değil, alışkanlıklarımız
Görünen o ki mutfaklardaki en büyük tehlike, çoğu zaman gözden kaçan günlük alışkanlıklarda saklı. Basit hijyen adımlarını aile içinde standart bir kural haline getirmek, uzmanlara göre binlerce gıda zehirlenmesini önleyebilir. Güvenli yemek hazırlığı, doğru alışkanlıklarla başlıyor ve aynı disiplinle sürdürülebiliyor.
