Sonbaharın son haftaları, baharın ilk ışıklarıyla birlikte rengârenk bir bahçeye sahip olmak isteyenler için ideal bir dönem. Toprak henüz sıcaklığını korurken havaların soğuması, bitkilerin köklenmesini kolaylaştırıyor. Türkiye’deki peyzaj uzmanlarına göre Kasım ayında yapılan ekimler, ilkbaharda daha erken ve daha güçlü çiçeklenme sağlıyor.
Kasım ayı neden ekim için en verimli dönem?
Toprak sıcaklığının 10°C civarında kalması, köklerin rahatça gelişmesine olanak tanıyor. Soğuyan hava ise bitkinin stres yaşamadan yerleşmesini sağlıyor. Uzmanlar, sonbaharda dikilen çok yıllık bitkilerin ilkbaharda üç haftaya kadar daha erken çiçeklendiğini belirtiyor.
Bahçe hazırlığı sırasında:
- Toprağın derin kazılması
- Drenaj kanallarının düzenlenmesi
- İnce bir organik malç tabakasının serilmesi
gibi adımlar, hem su kaybını azaltıyor hem de kök çürümesini engelliyor.
Mart ayında çiçek patlaması garantisi veren bitkiler
Soğuğa dayanıklılığı yüksek olan bazı türler, Kasım ayında ekildiğinde ilkbaharda güçlü ve uzun süreli çiçeklenme sunuyor.
Süs adaçayı
Güneşli bir noktayı sever ve iyi drenajlı toprakla hızlı gelişir. Kışları ılıman geçen bölgelerde Aralık ayına kadar çiçek verebilir. Rüzgara karşı korunaklı bir konum önerilir.
Şakayık (Peony)
“Bahçenin kraliçesi” olarak bilinen şakayıklar, verimli ve havadar toprak ister. Kök tomurcuklarının toprak yüzeyinden en fazla 4 cm derine ekilmesi gerekir; daha derin ekim çiçeklenmeyi geciktirebilir.
Gaura lindheimeri
Hafif ve kelebek görünümündeki çiçekleriyle baharı erken karşılar. Sıcaklıklar 5°C’nin üzerinde kaldığı sürece Kasım sonuna kadar çiçek açabilir. Kış boyunca kuru yapraklardan oluşan hafif bir koruma tabakası yeterlidir.
Verbena bonariensis
Ilıman soğuğa dayanıklı bu tür, arı ve kelebekleri cezbeder. Dikimden sonra donlar başlayana kadar haftalık hafif sulama yeterli olur.
Bahçe krizantemleri
Güneşli konumda dikildiğinde dona kadar rengini korur. Yaklaşık 5 cm’lik malç tabakası, gece sıcaklık dalgalanmalarına karşı kökleri korur.
Bahçıvanların sık yaptığı bir hata: Kış gelmeden her şeyi kesmek
Birçok kişi sonbaharın sonunda sapları budamayı doğru uygulama sanıyor. Oysa araştırmalar, süs bitkilerinin büyük kısmının eski yaprakları doğal bir kış örtüsü olarak kullanarak dondan korunduğunu gösteriyor. Gaura, verbena ve mineçiçeği gibi türlerin bazal dokuları, baharda hızla yenilenmeleri için gerekli besinleri sakladığından aşırı budama bitkinin gelişimini zayıflatabiliyor.
İklim değişimi ekim takvimini nasıl etkiliyor?
Son yıllarda artan sonbahar sıcaklıkları, birçok bölgede ekim süresini Aralık ayının başına kadar uzattı. Ancak ani soğuklar hâlâ risk oluşturuyor. Bu nedenle uzmanlar, ekim sonrası ilk on gün boyunca nefes alan koruyucu örtülerin veya alçak tünellerin kullanılmasını öneriyor.
Türkiye’de bahçe merkezlerinin verilerine göre, sonbahar döneminde dayanıklı bitkilere olan ilgi her yıl artıyor. Belediyeler bile sulama maliyetlerinin azalması nedeniyle sonbahar dikimini tercih ediyor.
Kasım ayında yapılan ekim, hem ekonomik hem uzun vadeli bir yatırım
Sonbaharda ekilen bitkiler daha az su ister, yaz aylarında bakım masraflarını azaltır ve ilkbaharda daha erken çiçeklenir. Uzmanlara göre Kasım ayında yapılan ekim, hem sürdürülebilir bahçe bakımına katkı sağlıyor hem de daha güçlü bir bahar görünümü sunuyor.
