Birçok ülkede ehliyet almak sıradan bir bürokratik işlem gibi düşünülse de dünyanın bazı noktalarında bu süreç oldukça yorucu, hatta caydırıcı bir sınav düzenine dönüşüyor. Hem yazılı hem uygulamalı aşamalarda yüksek beklentiler belirleyen ülkeler, adayların sadece direksiyon becerilerini değil, disiplinlerini ve hazırlık düzeylerini de test ediyor.
Başarı Oranlarının Düştüğü Ülkeler
Uluslararası veriler, bazı ülkelerde sınavın ilk denemede geçilmesinin oldukça zor olduğunu gösteriyor. Japonya’da adayların yalnızca yüzde 35’i ilk sınavdan başarılı çıkıyor. Birleşik Krallık’ta bu oran yüzde 48’e yükselirken, Güney Afrika’da yüzde 39 düzeyinde seyrediyor. Güney Afrika’daki sınav prosedürleri arasında araç altındaki olası sızıntıların sınavdan önce kontrol edilmesi zorunluluğu bile bulunuyor; bu adım unutulursa puan kaybı kaçınılmaz oluyor.
Sağlık Kontrolleri Sıkılaştırılıyor
Bazı ülkelerde ehliyet başvurusu, kapsamlı bir sağlık değerlendirmesinden geçirilmeden kabul edilmiyor. Hırvatistan ve Nikaragua bu uygulamayı en sıkı şekilde sürdüren ülkeler arasında. Hırvatistan’da görme ve işitme testlerinden kalp-damar hastalıkları, diyabet ve epilepsi taramalarına kadar geniş bir rapor hazırlanıyor. Üstelik bu kontroller yalnızca Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş merkezlerde yapılabiliyor ve yaklaşık 50 avroluk bir ücret gerektiriyor.
Psikolojik İncelemeler Sürecin Parçası
Bazı ülkeler, sürücü adaylarının psikolojik uygunluğunu da değerlendirme aşamasına dahil ediyor. Karadağ’da psikolog görüşmesi zorunlu tutulurken, Nikaragua’da adayların sekiz sayfalık psikolojik değerlendirme formunu doldurması gerekiyor. Bu aşamalar tamamlanmadan teorik sınavlara giriş yapılamıyor.
Zorlu Teorik Testler
Teorik sınavların yapısı da ülkeden ülkeye büyük farklılık gösteriyor. Singapur’da 50 sorudan oluşan iki ayrı sınavdan en az yüzde 90 başarı elde etmek gerekiyor. Çin’de 1000 soruluk geniş bir havuzdan rastgele seçilen 100 soruyu doğru yanıtlamak şart. Macaristan’da ise 75 soruluk testte, her soru için yalnızca 60 saniye düşünme süresi tanınıyor.
Direksiyon Eğitimi Saatleri Birikiyor
Pratik eğitimin süresi de bazı ülkelerde oldukça uzun. Avustralya’nın Yeni Güney Galler bölgesinde, adayların gözetmen eşliğinde en az 120 saatlik sürüş pratiği yapması ve bunun 20 saatinin gece olması zorunlu. Fransa’da ise ehliyet başvurusu yapılabilmesi için 3 bin kilometrelik sürüş deneyiminin belgelenmesi gerekiyor. Sürüş kurslarını tercih edenler için ise maliyetler 2 bin avronun üzerine çıkabiliyor.
En Yüksek Maliyet Hırvatistan ve İsviçre’de
Ehliyet maliyetleri de ülkeler arasında büyük farklılık gösteriyor. Hırvatistan’da sağlık raporları, psikolojik testler ve sürüş dersleri hesaba katıldığında toplam ücret 1200 dolara kadar ulaşıyor. İsviçre’de yalnızca sınav için ödenen rakam 175 dolara çıkarken, ilk yardım kursları ve diğer zorunlu kalemlerle birlikte toplam maliyet 700 doları aşabiliyor.