Mutfağın en can sıkıcı anlarından biri, tam kaynamaya başlayan sütün ya da makarna suyunun taşarak ocağı kaplamasıdır. Profesyonel mutfaklarda bu durumu önlemek için geliştirilen teknikler, artık ev kullanıcıları tarafından da uygulanabiliyor. Gıda bilimi araştırmaları ve profesyonel şeflerin önerileri, taşmayı tamamen önlemenin aslında birkaç basit alışkanlıktan geçtiğini gösteriyor.
1) Isıyı düşürmek en etkili çözüm
Yemek kaynamaya başladıktan sonra ocağın ısısını hemen düşürmek, taşmayı önlemenin ilk adımı. Gıda mühendisliği çalışmalarına göre kaynama anında buhar basıncı arttığı için karışımın yüzeyindeki nişasta veya protein tabakası köpüğü hızla yükseltiyor. Isı azaltıldığında bu kabarma yavaşlıyor.
2) Tencerenin boyutu önemli
Sıvı miktarına oranla küçük tencere kullanmak, taşmanın başlıca nedenlerinden biri. Profesyonel mutfaklarda kural, tencerenin en az dörtte birinin boş kalmasıdır. Böylece sıvı kabardığında buharın tahliyesi kolaylaşır.
3) Kapağı tam kapatmayın
Tencere kapağını tamamen kapatmak, buharın dışarı çıkışını engeller ve basıncı artırır. Süt, çorba ve makarna gibi nişastalı yiyeceklerde kapağı hafif aralık bırakmak, taşma riskini ciddi ölçüde azaltır.
4) İlk dakikalarda karıştırmak fark yaratıyor
Özellikle makarna, pirinç ve yulaf gibi nişastalı gıdalarda ilk 2–3 dakika boyunca karıştırmak, su yüzeyinde köpük birikmesini önler. Uluslararası gıda laboratuvarlarında yapılan deneylerde, düzenli karıştırmanın taşmayı yüzde 70 oranında azalttığı gözlemlenmiştir.
5) Nişasta yoğunluğunu azaltın
Az suyla pişirilen yemeklerde nişasta oranı yükseldiği için köpük daha dayanıklı hale gelir. Yeterli miktarda su kullanmak veya ısıyı erken düşürmek, kabarmayı kontrol altına alır.
6) “Milk watcher” veya seramik disk kullanın
Sütlü karışımlarda kullanılan küçük seramik diskler, kabarcıkların birleşmesini önleyerek taşmayı engeller. Profesyonel süt işleme tesislerinde de benzer prensiple çalışan sistemler bulunur. Bu küçük parçalar, ev mutfaklarında da etkili bir çözüm sağlar.
7) Mikrodalga için düşük güç ayarı
Yulaf lapası veya süt ısıtılırken mikrodalga cihazında düşük güçte ve geniş bir kapta pişirmek gerekir. Böylece ısı daha yavaş yayılır, sıvı kabarmadan pişer.
8) Ahşap kaşık hilesi
Tencere ağzına konulan kuru bir ahşap kaşık, büyük kabarcıkları patlatarak taşmayı bir süreliğine önleyebilir. Ancak bu geçici bir çözümdür; asıl etki ısı kontrolüyle sağlanır.
Yağ eklersen taşmaz efsanesi doğru değil
Makarna suyuna yağ eklemek taşmayı ya da yapışmayı önlemez. Yağ yüzeyde kalır ve sosun makarnaya tutunmasını zorlaştırır. Uzmanlara göre en etkili yöntem, tuzlu suda yeterli miktarda suyla haşlama yapmaktır.
Taşmayı önlemenin temelinde, ısı yönetimi ve doğru kap seçimi yer alıyor. Birkaç küçük alışkanlık değişikliğiyle, mutfakta taşan tencereler tarihe karışabilir.